Ege Üniversitesi (EÜ) Meslek Planlama ve Muvaffakiyet Koordinatörlüğünce organize edilen “Kariyer Söyleşileri” kapsamında EÜ Sıhhat Bilimleri Fakültesi tarafından “Afetlerde İletişim” başlıklı bir söyleyişi gerçekleştirildi. Çevrimiçi olarak yapılan ve moderatörlüğünü Sıhhat Bilimleri Fakültesi Ebelik Bölümü Arş. Gör. Ayşenur Akan’ın üstlendiği söyleşiye klinik Psikolog Dr. Koray Akkuş konuşmacı olarak katıldı. Söyleşide; 11 ili etkileyen ve çok sayıda can kaybına yol açan Kahramanmaraş merkezli zelzelelerinin akabinde afetzedelere nasıl yaklaşılması gerektiği, travma kavramı ve tesirleri ile travmatik olayları deneyimleyen bireylere yardım etme yolları üzere mevzularda bilgiler sunuldu.
Travmanın, ruhsal bir rahatsızlık manasına gelmediğini lisana getiren Dr. Koray Akkuş, “Travmatik olayların gerisinden ortaya çıkan belirtiler, kişinin ruhsal rahatsızlık içerisinde olduğu, yardıma gereksinimi olduğu ve bu belirtilerin ortadan kaldırılması gerektiği manasına katiyen gelmez. Bu belirtiler, epeyce olağandır. Belirtiler, travmatik olayı yaşan şahıslarda farklı derecelerde görülür ve bazen beşerler hiçbir şey yapmamasına karşın belirtiler bizatihi ortadan kalkar. İrtibat yanlışlıklarının en temel noktası budur. Beşerler, bu durumun ortadan kaldırılması gereken bir sorun olduğunu düşünüyor ve bunu ortadan kaldırmak için çabalıyorlar. Bu durum ise travma yaşayan bireylerin uzun vadede bir zorluğa itilmesine neden oluyor” dedi.
“Çocuklar ve yaşlılar daha çok etkileniyor”
Travmanın şiddetinin ve mühletinin kıymetli olduğunu vurgulayan Dr. Koray Akkuş, “Travmanın şiddeti ve mühleti ne kadar uzun olursa yaşattığı zorluk da o kadar fazla oluyor. Beşerlerle irtibat kurarken öncelikle yaşadığı travmanın şiddetini öğrenmek lazım. Yani tam olarak ne oldu, sarsıntıdan nasıl etkilendi, bu kıymetli. Yaşanan travmatik olay çok uzun sürüyorsa şahısta tesir yaratma ihtimali çok daha fazla olacaktır. Travmatik olaylarda cinsiyet kıymetli. Travma sonrasında gelişen ruhsal zorluklar, bayanlarda daha yaygındır. Travmatik olaylarda yaş da değerli bir faktör. Çocuklar ve yaşlılar risk altında, orta yaş küme bu mevzuda biraz daha korunaklı. Yoksulluk ve eğitimsizlik, bütün ruhsal rahatsızlıklar için risk faktörü. Geçmiş travmalar, bizi yeni travmalara karşı daha etkilenebilir kılıyor. Var olan ruhsal bir sorun ve yetersiz toplumsal dayanak riski artırmaktadır. Gerilim faktörleri ne kadar çok ve esirgeyici faktörleri ne kadar az ise kişi o kadar etkileniyor” diye konuştu.
“Önce güvenlik sağlanmalı”
Travmatik olaylar sonrası birinci olarak güvenliğin düşünülmesi gerektiğini lisana getiren Dr. Akkuş, “İnsanlar travmatik olaylar yaşar ve ortaya çıkan belirtiler vakitle azalır ama o belirlilerin azalması için kişinin kendini inançta hissetmesi lazım. Kısa müddette rutini ve istikrarı oluşturmak değerli. Yani travmatik olaylar, insanların hayatında yarılma yaratır. Ortaya çıkan bu yarılmaları kaldırmak için rutin ve istikrarı oluşturup, insanları teşvik etmeliyiz. Travma ve yaslar, başka beşerlerle paylaşılarak düzgünleşir. Paylaşılmaması durumunda ilerideki ruhsal rahatsızlıkları için en kıymetli risk faktörlerinden biridir. Öz bakım kıymetli. Alkol ve unsur bağımlılığından uzak durmak gerekiyor. Birinci müdahale alanlarımızdan birisi vücudumuz olmalı; idman, meditasyon nefes antrenmanı üzere. Olayı yaşayan şahısların can güvenliğinin sağlanması ve temel muhtaçlıklarının karşılanması gerekmektedir. Onların his durumlarına yardımcı olmamız lazım. Bunun için bireylere toplumsal takviye yaratılmalı. Kendi merak hissimizi dizginleyip yaklaşmalıyız. Nasıl oldu, neredeydin, kaç saat bekledin üzere sorular sorulmamalı ve konuşmaları için zorlanmamalı. Onlara mağdur gözüyle bakıp daha çok etkilememek için olağan rutinde hareket edilmeli” diyerek kelamlarını noktaladı.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
